سفت کن تایم جیلی شاسی

به منظور ایجاد یک زمان‌بندی مناسب برای باز شدن سوپاپ‌های یک پیشرانه احتراق داخلی و انجام گرفتن درست، هماهنگ و دقیق فرآیندهای مکش، تراکم، احتراق و تخلیه، از تسمه تایم یا زنجیر تایم استفاده می‌شود.
به بیانی واضح‌تر، با توجه به اینکه حرکت پیستون‌ها و باز شدن سوپاپ‌ها برای ورود هوا و سوخت باید با یکدیگر در هماهنگی خاصی باشند، تسمه تایم یا زنجیر تایم میل سوپاپ و میل‌لنگ را به یکدیگر متصل کرده و ارتباط صحیح میان چرخش آن‌ها را برقرار می‌کند.
تفاوت تسمه تایم و زنجیر تایم
وظیفه اصلی تسمه تایم و زنجیر تایم یکسان بوده و تفاوت اساسی بین آن‌ها در طول عمر، جنس و محل نصبشان است. در حقیقت تسمه تایم از جنس لاستیک مسحتکم و تقویت شده بوده و زنجیر تایم از فلز ساخته شده است؛ تسمه تایم بیرون پیشرانه نصب می‌شود اما زنجیر تایم داخل پیشرانه قرار داشته و با توجه به جنس و تماس خود با اجزای دیگر، به روغن‌کاری احتیاج دارد و برای این منظور از روغن پیشرانه استفاده می‌کند. به صورت پیش فرض و تئوریک، عمر زنجیر تایم بیش‌تر از تسمه تایم بوده و بسیاری عمر زنجیر تایم را برابر با عمر پیشرانه می‌دانند؛ اما تسمه تایم یک قطعه کاملا مصرفی بوده و عمر پایینی دارد.
در پیشرانه‌های احتراق داخلی قدیمی از زنجیر تایم استفاده می‌شد، اما چون زنجیر تایم‌ها ذاتا لرزش و سر و صدای زیادی ایجاد می‌کردند، صنعت خودروسازی تقریبا از اواسط دهه ۱۹۶۰ میلادی به سمت استفاده از تسمه تایم تمایل پیدا کرد؛ اما با وجود پیشرفت فناوری ساخت زنجیر تایم و بهینه‌سازی‌های گسترده در عملکرد این قطعه (کاهش سر و صدا و لرزش از جمله مهم‌ترینِ این بهینه‌سازی‌ها هستند)، در چندین سال اخیر خودروسازان مختلفی در پیشرانه‌های تولیدی خود از زنجیر تایم استفاده کرده‌اند.
گفتنی است که مشکلات و خرابی‌هایی که پاره شدن زنجیر تایم برای پیشرانه ایجاد می‌کند، به مراتب بیش‌تر و جدی‌تر از خرابی‌های تسمه تایم است.
خرابی تسمه تایم و زنجیر تایم
با توجه به اینکه تسمه تایم وظیفه چرخاندن قطعات حیاتی پیشرانه یعنی میل‌لنگ و میل سوپاپ را بر عهده دارد، عملکرد مطلوب و صحت کارکرد آن، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. این قطعه مصرفی است و باید پس از پیمایش معین و مدت زمان مشخصی تعویض شود، اما عوامل غیر طبیعی مختلفی می‌توانند باعث خرابی زودهنگام و غیرمنتظره تسمه تایم شوند؛ انواع خرابی، فرسودگی و یا پارگی این قطعه می‌تواند عوامل و علائم مختلفی داشته باشند که در زیر به شایع‌ترینِ آن‌ها اشاره می‌کنیم:
• تنظیم نبودن
شل بودن یا تنظیم نبودن هرزگردها و خود تسمه یا زنجیر تایم، می‌تواند به سادگی موجب ترک خوردن، پاره شدن، کشیده شدن، ساییدگی، از جا در فتن و یا لرزش آن شود. گفتنی است که البته لرزش پیشرانه می‌تواند دلایل متعدد دیگری نیز داشته باشد که می‌توانید آن‌ها را در اینجا مشاهده کنید.
• هرزگردها
هر گونه خرابی بلبرینگ هرزگردها، باعث اختلال در روند چرخش این قطعه و نتیجتا چرخش نامطلوب تسمه تایم یا زنجیر تایم خواهد شد؛ این اتفاق می‌تواند موجب کشیده شدن و پارگی تسمه تایم شود. وجود کثیفی یا ذرات و اجزای تیز و خورنده روی سطح هرزگردها نیز باعث ایجاد فرسایش دنده‌ها و خرابی تسمه تایم می‌شود.
• سیالات
ریختن انواع سیالات خودرو از جمله روغن، گریس یا ضدیخ بر روی سطح تسمه تایم، می‌تواند باعث خورده و مستهلک شدن آن شود.
• دما
تغییرات دمایی شدید (دمای زیاد سرد یا زیاد گرم) می‌تواند تسمه تایم و زنجیر تایم را در معرض آسیب قرار داده و باعث خرابی آن‌ها شود. تحمل حداقل دما و حداکثر دمای بسیاری از تسمه تایم‌ها، به ترتیب در محدوده ۳۴ تا ۸۰ درجه سانتی‌گراد قرار دارد.
• فشار روغن پیشرانه
همانطور که اشاره کردیم، زنجیر تایم داخل پیشرانه قرار داشته و همانند هرزگردهای خود به روغن‌کاری احتیاج دارد؛ اگر به هر علتی فشار روغن درون پیشرانه کاهش یابد، هرزگردها نیز عملکرد مطلوب خود را نخواهد داشت و می‌توانند باعث ایجاد صدمات و هزینه‌های گزاف تعمیر پیشرانه شود.