روغن موتور یا روانکار موتور یکی از مهم‌ترین اجزای مکانیزم‌های صنعتی و مکانیکی محسوب می‌شود. بدون روغن موتور هیچ یک از ماشین‌آلات صنعتی و مکانیکی شامل موتور خودرو و مابقی دستگاه‌های مشابه، نمی‌توانند بر نیروی اصطکاک بین قطعات غلبه کنند و کار خود را به نحو مناسب انجام دهند.وجود روغن بین سطوح تماس اجزای فلزی دستگاه‌های صنعتی و مکانیکی، موجب روان کار کردن این دستگاه‌ها و تضمین طول عمر بالای آن‌ها خواهد شد.
به منظور آنکه کیفیت روغن مورد استفاده در ماشین‌آلات مکانیکی در اثر تنش و نفوذ ذرات ناخالصی کاهش نیابد، از فیلتر روغن استفاده می‌شود تا سطح کیفی روانکار به این زودی‌ها دچار افت نشود و بتوان برای دوره‌های مشخص از وجود روغن تمیز و باکیفیت درون دستگاه بهره برد.
فیلتر روغن قطعه‌ای است که در مسیر ورود روانکار به درون موتور یا هر سیستم مکانیکی – صنعتی دیگری تعبیه می‌شود. این بخش وظیفه دارد تا ذرات آلودگی را از روغن جدا کند و اجازه ندهد که ناخالصی‌های مضر به داخل دستگاه نفوذ کنند. چرا که اگر روغن کثیف حاوی ناخالصی وارد موتور یا هر دستگاه مکانیکی دیگری شود، موجب خرابی زودرس و پایین آمدن عمر مفید آن خواهد شد. بنابراین وجود فیلتر روغن موتور برای افزایش عمر دستگاه و همچنین تضمین عملکرد روان و بدون عیب آن، کاملا ضروری است.
کاربرد فیلتر خودرو چیست؟
به طور کل انواع فیلتر خودرو صرفا به جهت تصفیه ناخالصی‌ها از سیالات مورد استفاده در موتور یا کابین مورد استفاده قرار می‌گیرند. فیلتر روغن وظیفه حذف ناخالصی و جذب ذرات مضر از درون روغن موتور را بر عهده دارد. فیلتر هوای خودرو جلوی ورود گرد و غبار و سنگریزه‌ها را به موتور می‌گیرد و فیلتر کابین نیز هوای تمیز و تصفیه‌شده را در اختیار سرنشینان خودرو قرار می‌دهد. بنابراین اساس کاربرد فیلتر خودرو، حذف ذرات ناخالصی از هرگونه سیال مورد استفاده در ماشین است تا عملکرد موتور بدون کوچک‌ترین خدشه انجام شود.
فواید فیلتر روغن موتور و اهمیت آن
فیلتر روغن خودرو نقش مهمی در تضمین عملکرد سالم و بی‌نقص موتور برعهده دارد. اگر فیلتر روغن نتواند ناخالصی‌ها و براده‌های فلزی ناشی از سایش اجزای متحرک موتور روی همدیگر را جذب کند، نفوذ این ذرات به داخل پیشرانه می‌تواند به بروز ایرادات مهمی مثل یاتاقان زدن، خرابی میل لنگ، خرابی شاتون، خرابی سیلندر خودرو و سایر قسمت‌های مهم موتور منجر شود.
حتی اگر فیلتر روغن موتور نتواند وظیفه خود را به درستی انجام دهد، باید منتظر ایراداتی مثل روغن سوزی خودرو هم بود.
۱. تصفیه روغن موتور از آلودگی
اولین و مهم‌ترین فایده فیلتر روغن خودرو را می‌توان تصفیه روغن از هرگونه آلودگی دانست. روغن تمیز به دوام فنی موتور کمک می‌کند و از بروز ایراداتی مثل یاتاقان زدن و روغن سوزی نیز جلوگیری به عمل می‌آورد.
۲. جلوگیری از ورود روغن غلیظ به موتور
موتور خودرو و یا هر دستگاه‌های مکانیکی دیگر نیازمند استفاده از روغن موتور با درجه گرانروی مشخص است و اگر روغن غلیظ‌تر وارد آن شود، قطعا روی عملکرد موتور و عمر آن تاثیر به شدت منفی خواهد گذاشت.
روغن موتور بر اثر کارکرد و جذب ناخالصی‌ها، به مرور غلظت بیشتری به خود می‌گیرد و اگر فیلتر در سر راه آن قرار نداشته باشد، روغن غلیظ می‌تواند به درون موتور راه پیدا کند و مشکل‌ساز شود. بنابراین یکی دیگر از وظایف فیلتر روغن موتور، جلوگیری از ورود روغن غلیظ به پیشرانه است که در نتیجه مانع از کاهش دوام فنی خودرو می‌شود.
۳. افزایش طول عمر قطعات موتور
فیلتر روغن باعث می‌شود تا سطح کیفی روانکار موتور برای مدت نسبتا طولانی در حد استاندارد باقی بماند و آلودگی‌ها و ذرات ناخالصی که موجب کاهش طول عمر قطعات موتور می‌شوند، قادر به نفوذ به بخش‌های حساس پیشرانه نباشند. بنابراین با استفاده از فیلتر روغن موتور می‌توان طول عمر قطعات فنی خودرو را به نسبت افزایش داد.
علائم فیلتر روغن آسیب دیده
اگر فیلتر روغن آسیب دیده باشد و نتواند به خوبی کار خود را انجام دهد، عملکرد خودرو دچار افت خواهد شد. در این شرایط احتمالا چراغ روغن پشت آمپر روشن و هشدار توقف برای راننده صادر می‌شود. البته اگر افت فشار خیلی شدید نباشد، احتمال روشن شدن چراغ stop و چراغ روغن چندان بالا نخواهد بود.
شنیده شدن صدای سایش فلزات از داخل موتور و افت عملکرد خودرو از لحاظ شتاب و کشش و همچنین حس سنگین حرکت کردن خودرو، از دیگر علائم فیلتر روغن آسیب دیده هستند که باید حتما به آن توجه کرد؛ در غیر این صورت احتمال قفل شدن موتور و بروز خرابی‌های بسیار پرهزینه، چندان دور از ذهن نیست.
