اصولا رادیاتورها یک نوع مبدل حرارتی هستند که ماده سیال داغ با عبور از درون آن دمای خود را به طرز محسوسی از دست می‌دهد و مجددا به درون شبکه خنک‌کننده موتور یا هر وسیله دیگری که نیاز به کاهش دما داشته باشد، بازمی‌گردد.
رادیاتور ماشین معمولا یک مجموعه مشبک حاوی لوله‌های عبور آب، پره‌های خنک‌کننده، مخزن آب ورودی، مخزن خروج آب و همچنین مخزن هواگیری به علاوه درپوش رادیاتور است.
رادیاتور خودرو چگونه کار می‌کند؟
این مجموعه به کمک دو لوله ورودی و خروجی به موتور متصل می‌شود و سپس درون آن از مایع خنک‌کننده حاوی آب و ضدیخ پر خواهد شد. با روشن شدن موتور اتومبیل، واترپمپ با مکش مایع خنک‌کننده به درون موتور، سیال را از مخزن خروجی رادیاتور ماشین به مجاری تعبیه‌شده درون بدنه موتور می‌کشد. مایع خنک‌کننده ابتدا پشت ترموستات جمع می‌شود تا دمای آن به حد استاندارد (حدود ۸۳ تا 90) درجه برسد. پس از آن شیر ترموستات به‌طور خودکار مسیر خروج آب به سمت رادیاتور را باز می‌کند و آب بر اثر مکش و فشار ایجاد شده ناشی از واترپمپ، با فشار مناسب از طریق شلنگ‌ها و لوله‌های مرتبط به سمت مخزن ورودی رادیاتور راه پیدا می‌کند. همان‌طور که اشاره شد، درون بخش مشبک رادیاتور که معمولا از جنس مس یا آلومینیوم ساخته می‌شود، مجاری و لوله‌هایی جهت گذر آب تعبیه‌شده است.
این لوله‌ها معمولا به‌صورت تخت و باریک ساخته می‌شوند تا رادیاتور فضای کمتری بگیرد و عملیات انتقال حرارت آن به پره‌های متصل به این لوله‌ها، با راندمان بالاتری صورت پذیرد. آب داغ به درون مجاری داخل رادیاتور راه پیدا می‌کند و پره بسیار باریک آلومینیومی که معمولا به‌صورت زیگزاگ مجاری عبور آب را به یکدیگر متصل کرده‌اند، گرمای آب را به نحو چشمگیری به خود جذب می‌کنند. پره‌های داغ شده نیز در اثر برخورد با هوای ورودی از قسمت جلوی خودرو به‌تدریج خنک خواهد شد.
به‌دلیل سرد شدن سریع‌تر آب رادیاتور، مهندسان معمولا از فن برقی و یا پروانه‌های متصل به موتور، جهت دمش بیشتر هوا به رادیاتور استفاده می‌کنند تا هوای داغ هرچه سریع‌تر از بخش فنی خودرو خارج شود و آب سرد شده مجددا وارد مدار خنک‌کننده موتور شود؛ بدین ترتیب دمای موتور اتومبیل همواره در یک حد استاندارد باقی می‌ماند و خطراتی مثل داغ شدن بیش‌ازحد رینگ‌ها، خرابی پیستون، خرابی یاتاقان‌ها و به طور کلی آسیب دیدن جدی موتور و قفل شدن آن، به طور کامل از بین خواهد رفت.
از آنجا که مایع خنک‌کننده داغ شده معمولا فشار بالایی دارد، جهت تنظیم فشار از درهای سوپاپ‌دار برای رادیاتورها استفاده می‌شود تا در صورت وجود فشار بخار بیش‌ازحد درون سیستم، خطر خرابی رادیاتور از بین برود و بخارات اضافه بتوانند به‌راحتی از درون سیستم خنک‌کننده خارج شوند.
استفاده از مخازن هواگیری در کنار پیچ هواگیری در رادیاتور ماشین
همچنین جهت جلوگیری از هوا گرفتن مایع خنک‌کننده درون موتور که اثرات خنک‌کنندگی سیستم را به میزان چشمگیری کاهش می‌دهد، معمولا علاوه بر پیچ هواگیری، از مخازن هواگیری در کنار رادیاتور ماشین استفاده می‌شود تا هوای درون سیستم بتواند راهی برای خروج داشته باشد. معمولا مخزن هواگیری رادیاتور خودروهایی مثل پژو ۴۰۵ و پژو پارس چسبیده به بخش فلزی رادیاتور و به‌صورت یکپارچه است. اما در سایر خودروها نظیر ۲۰۶، پراید، تیبا و…، این مخزن به‌صورت جداگانه در گوشه‌ای از موتور نصب شده است.
چه زمانی باید رادیاتور خودرو را چک کنیم؟
همان طور که به آن پرداختیم رادیاتور ماشین از مهم ترین قطعات خودرو بوده که باید توسط راننده به طور منظم تست و بررسی شود و در صورت وجود هرگونه ایراد یا کارنکردن صحیح آن، فورا بررسی و به مراکز تعمیرگاهی مراجعه شود. در ادامه به چند روش نگهداری رادیات می پردازیم:
- یکی از نکات بسیار مهمی که باید هموار به ان توجه داشته و آن را چک نمایید، سطح آب مخزن رادیاتور است. سطح آب مخزن رادیاتور را به خصوص اگر مالک خودروی ایرانی هستید، به صورت هفتگی چک نمایید. کاهش آب رادیاتور خبر از مشکلاتی مانند سوراخ بودن یا پوسیدگی لوله های گردش آب، سوراخ شدن رادیاتور، خراب شدن واتر پمپ و یا واشر واتر پمپ، خرابی واشر سرسیلندر و… باشد.
- سعی کنید بر اساس یک برنامه منظم ماهانه یا سالیانه بر اساس نوع خودرو، آب داخل رادیاتور را تعویض کرده و هواگیری به طور صحیح انجام دهید. در هنگام تعویض آّب رادیاتور بهتر است رسوبات ته نشین شده در لوله های رادیات هم تمیز شود.
- هر 3 ماه یکبار اجزا سیستم رادیات خودرو را بررسی کنید. اجزایی مانند شلنگ ها و لوله ها رادیاتور که از بیرون قابل مشاهده هستند و به آن ها دسترسی دارید را بررسی کنید. در صورت مشاهده مواردی همچون: علائم پوسیدگی، شکستگی یا ترک خوردگی لوله ها و تورم یا برآمدگی یک جهته شلنگ ها، باید شلنگ ها و لوله هارا تعویض نمایید.
- همواره به درب رادیاتور خودرو توجه داشته باشید. هرگونه پوسیدگی یا خرابی واشرها در قسمت بسته شدن درب رادیات موجب بیرون ریختن آب رادیاتور از مخزن شده و موجب جوش آوردن خودرو و مشکلات بعدی می شود.
- همواره به درجه آمپر آّب خودرو توجه داشته باشید. افزایش دمای آّب رادیاتور و کارکردن فن خودرو در دور تند به طور متناوب می‌تواند نشان از خرابی ترموستات خودرو باشد. باز و بسته شدن ترموستات ضامن عملکرد صحیح گردش اب در سیستم رادیاتور بوده و قفل کردن آن می تواند منجر له جوش آوردن خودرو و سوختن واشر سر سیلیندر خودرو شود.
فروشگاه میثم یدک
شما می توانید محصولات موجود در فروشگاه میثم را از طریق اینترنت سفارش داده و در کمترین زمان دریافت کنید. یکی از کامل ترین فروشگاه های موجود در شهر تهران، فروشگاه میثم یدک است. هدف این فروشگاه صرفه جویی در وقت و هزینه مشتریان و اطمینان از خرید و پرداختی امن شما همراهان می باشد؛ همچنین می توانید در این فروشگاه از سایر لوازم یدکی ها بهره مند شوبد.
مدیریت: میثم ناسوتی 